Chiến tranh tâm lý (Psychological warfare) là thuật ngữ chỉ tập hợp các chiến thuật triển khai ở nhiều lĩnh vực từ chính trị đến xã hội với mục đích chính là làm suy yếu ý chí chiến đấu của kẻ thù. Ngoài ra, những chiến thuật này còn được thực hiện nhằm chia rẽ cộng đồng của một quốc gia hoặc để đạt được các mục tiêu trong ngoại giao. Tuy vậy, chiến tranh tâm lý cũng có mặt tích cực và được các chính quyền áp dụng để giúp động viên tinh thần công chúng và tăng sự gắn kết trong xã hội.
Chiến tranh tâm lý thường được thực hiện dưới các hình thức như các chiến dịch tuyên truyền tư tưởng theo các chiến lược đã được vạch sẵn để nhắn đến việc đạt được một mục tiêu nào đó. Cụ thể, chiến tranh tâm lý hướng đến việc tạo ra sợ hãi, thù hận hay mất đoàn kết để từ đó hình thành sai lệch hoặc thiên kiến trong nhận thức nhất định về một chủ thể trong tâm trí người dân. Hình thức phổ biến nhất có thể được thấy chính là những đoạn truyền tin qua radio, tivi, phim ảnh, báo chí, băng rôn, áp phích hay thậm chí là các cuộc biểu tình tuyên truyền khẩu hiệu để dễ dàng tiếp cận và thay đổi suy nghĩ của công chúng. Các hình thức này được sử dụng lần đầu tiên vào Thế chiến thứ Nhất trong các chiến dịch tuyên truyền tư tưởng qua truyền thông của quân Đồng minh. Điển hình là Chương trình 14 điểm của Tổng thống Wilson đã giúp nâng cao tinh thần của quân Đồng minh và nâng cao hy vọng của phe Liên minh Trung tâm về một nền hòa bình công bằng hơn.
Hiện nay, chiến tranh tâm lý vẫn tiếp tục được sử dụng trong các cuộc xung đột trên thế giới dưới dạng các thông tin sai lệch qua các phương tiện truyền thông trực tuyến, đặc biệt là mạng xã hội. Các cuộc xung đột như ở Myanmar hay Nga và Ukraine đều là những ví dụ điển hình cho việc sử dụng chiến thuật chiến tranh tâm lý dưới hình thức truyền bá tư tưởng và thông tin sai lệch nhằm đánh vào tâm lý người dân.
Tài liệu tham khảo:
- Abrams, Z. (2022). The role of psychological warfare in the battle for Ukraine. https://www.apa.org. https://www.apa.org/monitor/2022/06/news-psychological-warfare
- Plano, J. C., & Olton, R. (1988). The international relations dictionary. ABC-Clio.
