Chủ quyền (Sovereignty) là một khái niệm pháp lý và chính trị trung tâm trong lý thuyết quan hệ quốc tế và luật quốc tế. Nó đề cập đến quyền tối cao và độc lập của một nhà nước trong việc kiểm soát lãnh thổ của mình mà không bị can thiệp từ bên ngoài.
Chủ quyền ban đầu được hiểu là quyền lực tối cao của nhà vua hoặc quốc gia trên lãnh thổ của mình, không chỉ trong mối quan hệ với các cá nhân hay tổ chức trong nước mà còn đối với các thế lực bên ngoài. Trong lịch sử, Hòa ước Westphalia (1648) được xem là dấu mốc quan trọng, nơi khái niệm chủ quyền quốc gia trở thành nguyên tắc cơ bản trong hệ thống quốc tế, củng cố sự độc lập và toàn quyền của các quốc gia trong quản lý nội bộ và đối ngoại.
Trong những thập kỷ gần đây, khái niệm chủ quyền đã trải qua nhiều thay đổi. Khi quá trình toàn cầu hóa tăng tốc, quyền lực và thẩm quyền không còn chỉ giới hạn trong các biên giới quốc gia. Các thể chế quốc tế, tổ chức khu vực, và thậm chí cả các tổ chức phi chính phủ cũng đã bắt đầu đóng vai trò quan trọng trong quản lý và điều hành các vấn đề toàn cầu. Điều này đã làm dấy lên các cuộc tranh luận về việc liệu chủ quyền truyền thống có còn phù hợp hay cần được tái định nghĩa để phản ánh sự thay đổi trong cấu trúc quyền lực toàn cầu.
Có hai trường phái chính trong việc hiểu và áp dụng khái niệm chủ quyền. Một bên cho rằng chủ quyền đang dần mất đi sức mạnh trước các thách thức của toàn cầu hóa và sự xuất hiện của các thực thể quyền lực phi nhà nước. Trái lại, một số khác lại khẳng định rằng chủ quyền vẫn giữ được vai trò quan trọng và các thay đổi hiện nay chỉ là sự thích nghi, không phải là sự suy giảm thực chất của nó.
Chủ quyền là một khái niệm phức tạp và đa chiều, có vai trò quan trọng trong việc định hình các mối quan hệ quốc tế và luật pháp quốc tế. Mặc dù đã có những thay đổi lớn trong cách hiểu và áp dụng, chủ quyền vẫn là một nguyên tắc cơ bản trong trật tự quốc tế, đòi hỏi sự thích nghi liên tục trong bối cảnh toàn cầu hóa và những thách thức mới nổi.
Tài liệu tham khảo:
1. European Journal of International Law. (2006, April 01). The Concept of Sovereignty Revisited. Retrieved September 01, 2024, from https://academic.oup.com/ejil/article/17/2/463/2756259
2. SIX BOOKS OF THE COMMONWEALTH. (n.d.). York University. Retrieved September 1, 2024, from https://www.yorku.ca/comninel/courses/3020pdf/six_books.pdf
